تاریخچه روابط عمومی – از دیروز تا امروز
تاریخچه روابط عمومی در جهان
برای نخستین بار در سال 1960 میلادی «آی.وی.لی» – که خبرنگار روزنامه بود- اولین دفتر روابط عمومی را اطلاعرسانی
به مردم عنوان کرده و تاکید کرد که هدف آن تبلیغات تجاری و سرپوش گذاشتن بر روی واقعیت ها نیست.
پس از آن، روابط عمومی در کشورهای انگلستان، آلمان، فرانسه از رشد خوبی برخوردار شد و به تدریج مسیر توسعه را پیمود.
روابط عمومی در ایران
نخستین واحد روابط عمومی در کشور ما در سال 1330 توسط مرحوم دکتر حمید نطقی_پدر روابط عمومی ایران_ در شرکت
نفت راهاندازی شد. در خصوص نحوه این اقدامف بهتر است شرح ماجرا را از زبان مرحم دکتر نطقی بنیانگذارروابط عمومی
ایران بشنویم. وی میگوید: « در سال 1327 شرکت نفت ایران و انگلیس که در دنیای بعد از جنگ جهانی دوم، گرفتار بحرانهای
شدیدی شده بود، چون پادزهر بعد از مرگ سهراب، به فکر خانه تکانی و تغییرات اساسی ازجمله تاسیس روابط عمومی در این
بخش افتاد و این درست با پایان تحصیلات من هم زمان بود. در آن وقت رئیس روابط عمومی شرکت نفت (هنگام جنگ جهانی دوم)
“مارشال مونتگمری” بود که بر انتخاب اعضای اولین گروه روابط عمومی نظلرت داشت. او تحصیل، سابقه نویسندگی و ذوق مرا مناسب
این کار تشخیص داد و بدین گونه به دستیاری یک سلسله تصادفات، تطبیق اصول روابط عمومی برای اولین بار در ایران و شاید شرق
میانه به عهده ما افتاد. این دوران، فرصت بینظیری برای قرار گرفتن روابط عمومی در مدرسه «تجربه و اشتباه» بود، این مدرسه در
حدود 15 سال به طول انجامید. بزرگترین یارو یاور من در آن هنگام کتاب های حجیمی شد که از خارج وارد میکردیم و من با ولع تمام میخواندم.»
پس از آن روابط عمومی در کشور ما با بافت و خیز روبه رو بوده و با توسعهای که اخیراً یافته است، پیشبینی میشود در حال حاضر
قریب به 80 هزار نفر در روابط عمومی دستگاههای دولتی و غیر دولتی مشغول به کار باشند.
ضمن اینکه هم اینک رشتهی روابط عمومی در دانشگاههای علامه طباطبایی، آزاد اسلامی و جامع علمی کاربردی به دانشجویان
علاقهمند به این حرفه تخصصی آموزش داده میشود. اگر چشم اندازی بر افت و خیزهای روابط عمومی در ایران داشته باشیم، میتوانیم
بگوییم که پیش از انقلاب اسلامی، روابط عمومی در کشور ما در خدمت دولت بوده و صرفاً جنبهی
تشریفاتی داشته و بله قربان گوی دستگاه متبوع بوده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط عمومی بیشتر جنبهی تبلیغاتی پیدا کرد و مدیران روابط عمومی از میان افرادی انتخاب شدند که
وجهه مذهبی – انقلابی بیشتری داشتند.
این وضع ادامه داشت تا اینکه با برگزاری سمیناری توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1363، گام نخست برای ایجاد تحول
در روابط عمومی در ایران برداشته شد؛ لیکن وجود جنگ تحمیلی در پیشرفت روابط عمومی توقف ایجاد کرد تا اینکه از سال 1368 به بعد
با انجام اقداماتی نظیر: انتخاب روابط عمومیهای برتر، گشایش دوره کارشناسی روابط عمومی، انتشار نشریات تخصصی «هنر هشتم»
و «روابط عمومی» و تصویب مقرراتی که ناظر بر حضور بیشتر روابط عمومی سازمان در شورای معاونین، توسعه اعتبارات و اصلاح جایگاه
آن در سازمان بود، گاههای مهمی برای حرکت در یک مسیر رو به کمال برای توسعه روابط عمومی برداشته شد که به نظر میرسد اگر
این اقدامات و سایر اقدامات ممکن در قالب یک «برنامه جامع توسعه روابط عمومی در ایران» دنبال میشد، میتوانست
نخستین دوره طلایی روابط عمومی
را در کشور رقم بزند.
در فاصله ی بین سالهای 1376 تاکنون قدمهای مهم دیگری برای روابط عمومی ایران برداشته شده که از مهمترین انها میتوان به
انتشار دو نشریه تخصصی به نامهای «تحقیقات روابط عمومی» و »کارگزار روابط عمومی»، «راهاندازی موسسه
کارگذار روابط عمومی» و تشکیل شوراهای روابط عمومی استانی اشاره کرد.
همچنین برگزاری دو گردهم آیی در سطح عالی شامل “کنفرانس بین المللی روابط عمومی” و “سمپوزیوم بین المللی عمومی” از سال 83،
روابط عمومی ایران را از لحاظ نظری با پیشرفت محسوس مواجه کرده، لیکن از لحاظ عملی، هنوز به رشد و توسعه لازم دست نیافته است.
طی این مدت، دولتهای حاکم، شعارهایی را مطرح کردهاند که نویدبخش توجه به روابط عمومی بوده است. “پاسخگویی به مردم” ، “نقد قدرت”
و “تکریم ارباب رجوع” شعارهای دولت آقای “خاتمی” و “مهرورزی به مردم” و “نیکی با بندگان خدا”، شعارهای دولت آقای دکتر “احمدی نژاد” بودهاند.
که علی رغم طرح این شعارها، به لحاظ عدم دقت در انتخاب میران اجرایی مسول توسعه روابط عمومی، این حرفه آنچنان که باید و شاید، توسعه نیافته است.
تاریخچه روابط عمومی
* ویژگیهای روابط عمومی آرمانی
*ضرورت ایجاد تشکلات حرفهای
*الگوهای روابط عمومی
رویکردهای جدید با گذشت قرنی از پیدایش روابط عمومی، تعاریف و تعابیر گوناگونی به دلیل به وجود آمدن تغییرات مفهومیِ عمیق و
گسترده آن، ارائه شده است.
″روابط عمومی آرمانی″ در هر کشوری، مبتنی بر اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن کشور
و با اخذ نکات مثبت روابط عمومی از سایر کشورها
بایستی تعریف شود. همچنین، حتما باید به این نکته توجه داشت که ″روابط عمومی آرمانی″
احتمال دارد در هر زمان شاخصهای مختلف
داشته باشد، لیکن باید از اصول روابط عمومی به عنوان اساس پایدار این حرف پیروی کند.
چنین شرایطی مسبب این است که میتوان در پی تعریف روابط عمومی آرمانی برای ایران بود. انتخاب الگوهای ارتباطی مناسب
روابط عمومی مهمترین عامل در این زمینه میباشد.
از نظریه الگوهای روابط عمومی ″هانت″ و ″گرونیک″ در این باره میتواند کمک گرفت. نظریه ی این صاحبنظران بر این میباشد که در
روابط عمومی ممکن است چهار الگوی ارتباطی تبلیغ، اطلاعرسانی عمومی، دوسویه ناهمسنگ و دوسویه همسنگ بکار گرفته شوند.
تکامل الگوهای ارتباطی در روابط عمومی نکتهی مهمی بوده و الگوی ارتباطی
تبلیغ که در آن نقش مخاطب نادیده انگاشته میشود،
به الگوی ارتباطی دوسویه هنسنگ که در آن مخاطب، آگاه و محور جریان ارتباطی است، تعالی یافته است.
ایده آلترین الگوی ارتباطی در نظر ″گرونیک″ و ″هانت″ الگوی ارتباطی دو سویه همسنگ است، که مهمترین وسژگیهای آن تفاهم،
اثرات همسنگ منبع و مخاطی در فراگرد ارتباط و انجام تحقیق به منظور ارزیابی
فهم مخاطب برای دخیل کردن آن در برنامهریزی ها هستند.
شرح وظایف روابط عمومی را هم بخوانید.